بلوئرها دستگاه هایی هستند که با عبور هوا و یا گاز از میان پروانه های مجهزی که دارند سرعت سیال را افزایش می دهند و اصطلاحا دمنده ی هوا هستند. بلوئر که لغت انگلیسی آن blower می باشد، در فارسی به معنای دمنده می باشد. یکی از تجهیزات هوادهی در تصفیه آب و فاضلاب استفاده بلوئر هوادهی یا پمپ هوادهی (وکیوم و کمپرسورهای هوا) می باشد. تنظیم هوای ورودی و استفاده از دیفیوزرهای قابل تنظیم فقط در مورد بلوئرهای هوادهی گریز از مرکز امکان پذیر است. در دمنده های جابه جایی مثبت بیشتر از موتورهای دور متغیر استفاده می شود. قطع یا کنار گذاشتن جریان هوا نیز روشی موثر برای جلوگیری از پدیده ضربه قوچ در بلوئرهای گریز از مرکز است. این پدیده زمانی رخ می دهد که بلوئر به طور متناوب با ظرفیت صفر و ظرفیت کامل کار کند که سبب ارتعاش و داغ شدن بیش از حد می شود.
اجزا بلوئر هوادهی
- دمنده
- مخازن
- لوله کشی
- فیلترهای هوا
- اجزای راه انداز
- کنترلرها و ابزار
- کاهنده ی صدا
- مبدل های حرارتی
- موتورها و محرک ها
- سوپاپ ها و اتصالات
- سنسورها و سوئیچ ها
کاربرد بلوئرها
کاربرد بلوئر و سیستم های کمپرسور وکیوم بسیار گسترده می باشد از جمله: پتروشیمی ها، کارخانه های سیمان، کشتارگاه های طیور و دام، مراکز پرورش ماهی و آبزیان، انتقال مواد، صنایع نفت، گاز، نساجی، کارخانه های تولید کاشی و سرامیک، سیلو ها و… از مهم ترین کاربردهای بلوئرها استفاده از آن ها در تصفیه آب و فاضلاب است. در صنعت تصفیه آب و فاضلاب از بلوئر و پمپ هوادهی فاضلاب برای هوادهی لجن، استفاده می کنند؛ همچنین از پمپ هوادهی استخر و دیفیوزر به منظور اکسیژن رسانی به آب در مراکز پرورش ماهی و آبزیان استفاده می شود. پساب یا فاضلاب ورودی قطعا میزان مشخصی از اکسیژن حل شده دارد. برای شروع فعالیت باکتری ها با راندمان نسبتا پایین کافی است. اما به مرور زمان و در اثر فعالیت آن ها، غلظت اکسیژن باقی مانده به حد بحرانی می رسد. در این مواقع نقش بلوئر هوادهی در تصفیه آب و فاضلاب با پمپاژ هوا به لایه زیرین پساب و تأمین اکسیژن آشکار می شود. بدون آن عملا تجزیه لجن ها امکان پذیر نیست.
- فرآیند هوادهی و تجزیه بیولوژیکی فاضلاب (باکتری هایی که در مرحله ی لجن فعال برای تجزیه ی بیولوژیک استفاده می شوند نیاز به اکسیژن دارند تا زنده بمانند. به همین دلیل از بلوئر هوادهی در تصفیه ی آب و فاضلاب استفاده می شود تا با پمپ کردن هوای فشرده و آزادسازی آن به زیر سطح پساب یا فاضلاب، زنده ماندن باکتری ها و تداوم عمل تجزیه ای و حفظ راندمان را تضمین کند.)
- فرآیند تصفیه لجن فعال (در صنایع سایز متوسط تا بزرگ، فرآیند لجن فعال مواد جامد معلق لخته شده را از پساب به کمک فرآیند ته نشینی جدا می کند. جریان خروجی وارد مخزن پلی پروپیلن یا مسیر هوادهی شده و سپس هوای کم فشار وارد شبکه انواع دیفیوزر هوادهی می شود که این پروسه چند ساعت طول می کشد. اما لجن ته نشین شده از چند روز در اقلیم های گرم تا چند هفته در اقلیم های سرد باقی مانده و مداوم باید هوادهی با فشار زیاد انجام شود که نیاز به بلوئر هوادهی در تصفیه ی آب و فاضلاب دارد.)
- هوادهی به لاگون‌ها (هوادهی به لاگون از طریق بلوئر هوادهی در تصفیه ی آب و فاضلاب برای لجن فعال است. اما در مناطق روستایی در صنایع کوچک تا بزرگ انجام می شود که در آن حوضچه های گلی کم عمق یا لاگون ها نقش حوضچه های هوادهی و تانک های نگهدارنده را ایفا می کند که در آن چندین بلوئر سطحی برای هوادهی حضور دارند. گرچه این لاگون ها اغلب به سیستم های هواده سطحی مجهز هستند. ولی چندین سیستم دیفیوزر هم خصوصا برای این نوع لاگون وجود دارند که البته سیستم های دیفیوز مصرف انرژی بسیار کمتری خواهند داشت.)
- کاربرد بلوئر در روش تصفیه MBR (در این روش از فیلتراسیون اضافه استفاده می شود تا خروجی با کیفیت بالاتر ایجاد کرده و نوعی از فرآیند لجن فعال محسوب می شود. در این روش که بلوئر هوادهی در تصفیه ی آب و فاضلاب باز هم نقش مهمی ایفا می کند، در انتهای مسیر تخلیه ی پساب، در تصفیه فاضلاب به روش MBR فیلترهای غشایی با سوراخ های بسیار ریز وجود دارند که بر روی آن پمپ و دستگاه های هوادهی قرار داده تا با ایجاد کمی خلأ، سیال را به درون فیلتر غشایی می کشند تا با عبور از آن میکروب های تجزیه کننده عبور نکنند و آن ها را در تانک های هوادهی نگه دارند.)
- صنایع نفت و گاز
- صنایع کاغذسازی
- پکیج تصفیه فاضلاب
- تصفیه خانه های آب
- شارژ موتورهای دیزل
- صنایع نساجی و آبکاری
- تصفیه خانه های فاضلاب
- استخرهای پرورش ماهی
- کشتارگاه های دام و طیور
- پتروشیمی ها و صنایع شیمیایی
- کارخانه های تولید کاشی و سرامیک
انواع بلوئر هوادهی
- بلوئر جابه جایی مثبت (بلوئر های جابه جایی مثبت از سیستمی استفاده می کنند که باعث ایجاد یک حجم هوا در یک محفظه می شود و سپس حجم محفظه را برای فشرده سازی هوا کاهش می دهد. همان طور که از نام آن پیداست، جابه جایی قطعه وجود دارد که باعث کاهش حجم محفظه می شود و از این طریق هوا / گاز را فشرده می کند. بلوئرهای هیبریدی، بلوئرهای روتس، بلوئرهای لوب دوار و بلوئرهای اسکرو همگی در دسته بلوئرهای جابه جایی مثبت قرار می گیرند. بلوئرهای لوب دوار (Rotary Lob) در دو مدل بلوئر دو پره (Two Lob) و بلوئر سه پره (Three Lob) تولید می شوند که مزیت بلوئرهای سه پره نسبت به بلوئرهای دو پره، کاهش صدا و لرزش می باشد. تراشکاری پره های بلوئر سه پره توسط ماشین های CNC با دقت بسیار بالا انجام می شود که نتیجتا کارایی و دوام این نوع بلوئرها را بسیار بالا می برد.)
- بلوئر سانتریفیوژ (بلوئرهای ساید چنل برای فشارهای بالا و متوسط در تصفیه خانه های فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. بلوئرهای ساید چنل عموما با یک سرعت ثابت کار می کنند اما می توان جریان هوا را با باز و بسته کردن شیر ورودی تغییر داد.)
- بلوئر توربو (بلوئرهای توربو فضای کمی اشغال می کنند و در برابر آلودگی و فشار وارده ناگهانی حساس می باشند. هزینه اولیه خرید بلوئرهای توربو نسبت به بلوئرهای روتس بیشتر می باشد اما به دلیل راندمان بالای بلوئرهای توربو هزینه بلند مدت آن ها کمتر است. موتور بلوئرهای توربو فاقد سیستم انتقال نیرو از موتور تا پروانه ها می باشد و به همین خاطر راندمان بلوئرهای توربو راندمان بالایی دارند. زیرا اتلاف انرژی سیستم انتقال نیرو در این بلوئرها حذف شده است. اگر بلوئرهای توربو در بازه نزدیک به ظرفیت طراحی کار کنند بالاترین بازده را دارند.)
- ترکیب دمنده ها (در تصفیه خانه های بزرگ فاضلاب ترکیبی از بلوئرها با تکنولوژی های مختلف استفاده می شود، با استفاده از بلوئرهای مختلف طی فرآیند هوادهی بازده انرژی افزایش یافته و هزینه های اولیه و بلند مدت کاهش می یابد. به عنوان مثال، دمنده های توربو برای برنامه هایی مناسب هستند که بتوانند در تمام طول روز با همان سرعت اجرا شوند و در برنامه هایی که دارای نوسانات منظم هستند از کارایی کمتری برخوردار هستند. بهترین راه برای بهینه سازی یک سیستم، ترکیب یک توربو (برای بار پایه) با یک دمنده هیبریدی (برای بار اوج و شرایط کم جریان) است. انتخاب بلوئر مناسب، یا ترکیبی از دمنده ها، باید کارایی تصفیه خانه شما را افزایش داده و هزینه های عملیاتی را کاهش دهد.)
از میان 4 نوع بلوئر فوق، بلوئر جابه جایی مثبت (بلوئر روتس) و بلوئر سانتریفیوژی (بلوئر ساید چنل) بیشترین کاربرد را در تصفیه آب و فاضلاب دارد.