دستگاهی است شامل یک ستون کاتیونی به همراه رزین کاتیونی و یک ستون آنیونی به همراه رزین آنیونی که قابلیت تولید آب خالص یا همان آب بدون یون با هدایت الکتریکی زیر 1 میکروزیمنس را داراست. عملکرد رزین دیونایزر در ستون کاتیونی کلیه کاتیون ها شامل کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم و در ستون آنیونی کلیه آنیون ها شامل کربنات، سولفات، کلراید، نیترات و سیلیکات حذف می شود. ستون کاتیونی بعد از اشباع شدن با اسید و ستون آنیونی با سود احیا می شود. نوع و جنس سیستم های تولید آب خالص اصطلاحا دیونایزر عمدتا از جنس FRP و یا S.S 316 L می باشد. دیونایزر می تواند جهت سهولت اپراتور در حالت عملکرد اتوماتیک و نیمه اتوماتیک طراحی و راه اندازی گردد. دستگاه دیونایزر در کلیه ظرفیت های آزمایشگاهی و صنعتی طراحی، ساخته و راه اندازی می گردد. عمده ترين كاربرد دستگاه دیونایزر عبارتند از: تامین آب با کیفیت بالا و بدون یون در آزمایشگاه ها و صنایع حساس نظیر داروسازی، آب مقطرسازی، شستشوی قطعات الکترونیکی و مدار سیرکوله آب خنک کاری مدارات الکترونیکی، کوره های القایی و … ديگ های بخار فشار بالا، صنايع الكترونيک، نیروگاه‌های تولید برق و برخی از صنايع شيميايی نياز به آب فوق العاده خالص دارند. يكي از روش های تهیه آب خالص استفاده از رزين های مبادله يونی می باشد. عوامل متعددی بر عملكرد اين رزين ها موثر می باشند، از آن جمله می توان به نوع رزين، نحوه تماس آب و رزين، دمای آب، غلظت آنيون ها و كاتيون ها، نوع و مقدار احيا كننده، نحوه احياء و ترتيب قرار گرفتن ستون های يون زدا اشاره كرد.
با توجه به اين عوامل و كيفيت آب مورد نياز، دستگاه های مبادله يون در غالب يک يا چند ستون موازی و يا سری به صورت تک لايه، دو لايه، سه لايه و يا مخلوط ساخته می شوند. مجموعه يون زدا دارای يک ستون كاتيونی براي حذف كاتيون هايی همچون كلسيم، منيزيم، سديم، پتاسيم و آهن و يک ستون آنيونی، برای حذف آنيون هايی همانند بی كربنات، سولفات، کلراید و سیلیس از آب می باشد.
مراحل تولید آب فوق خالص با دستگاه دیونایزر
- حذف ذرات جامد و فلزات سنگین در آب
- حذف نمک و یون با اسمز معکوس (RO)
- خالص سازی نهایی آب
در اولین گام با عبور آب از فیلترهای کربن فعال و فیلترهای رسوب گیر نسبت به حذف فلزات سنگین و مواد جامد نامحلول با اندازه بیش از یک میکرون و گازهای محلول در آب اقدام می شود. خروجی آب حاصل از این گام دارای یون و نمک بوده و با فیلترهای کربن فعال و فیلترهای رسوب گیر قابل حذف نمی باشند. به همین خاطر وارد مرحله بعد از دستگاه دیونایزر می شوند. اسمز معکوس که یکی از روش های بسیار کاربردی در تولید آب خالص می باشد، قابلیت حذف یون های تک ظرفیتی و چند ظرفیتی را دارا می باشد. علاوه بر این، با این روش می توان ذرات جامد نامحلول باقی مانده از گام قبل که بیشتر از 0.0001 µm می باشند را حذف نمود. آب با فشار پمپ برقی از کارتریج های RO عبور می کند و در نهایت تا 95 درصد از یون های موجود در آب حذف می گردند. خروجی دستگاه دیونایزر باید فاقد هرگونه یون در آب باشد و به همین خاطر آب حاصل از این گام از کارتریج های رزین فعال شده عبور کرده و در نهایت 5 درصد یون باقی مانده نیز حذف می گردد. به منظور حذف تمام میکروارگانیسم ها، میکروب و ویروس های موجود در آب، لازم است اشعه ماورا بنفش به آن تابیده شود. در این مرحله شاخص TOC آب به 5-10 ppb می رسد. سپس آب با عبور از غشای UF و تصفیه آب به روش اولترافیلتراسیون و میکروفیلتراسیون از هرگونه آنزیم های باردار شده و میکروب عاری می شود.
کاربردهای دیونایزر
- سرم سازی
- صنایع آبکاری
- صنایع داروسازی
- کارخانجات رنگ سازی
- شستشوی قطعات الکترونیکی
- استفاده در آزمایش های HPLC
- آب مقطر سازی (تهیه آب دمین)
- صنایع پزشکی (به عنوان مثال دستگاه دیالیز خون)
مزایای تصفیه آب به روش دیونایزر
- قیمت ارزان
- مصرف برق پایین
- بدون تولید پساب
- طول عمر بالای فیلترها
- تولید آب بدون یون با درجه خلوص بالا (بیش از 99 درصد)
مشخصات فنی دیونایزر
- كنتور
- پمپ تزريق
- مخزن ذخيره
- پمپ آب خام
- شير فشار شكن
- مخازن سود و اسيد
- هدايت سنج و PH سنج
- پمپ آب يون زدايي شده
- دریچه های بازدید مناسب
- طراحی دیونایزر براساس آنالیز کامل آب
- EC Meter دیجیتال جهت کنترل هدایت الکتریکی
- كليه شيرها، لوله ها، و اتصالات از جنس PVC یا استنلس استیل
-
ستون های کاتیونی و آنیونی از جنسF.R.P / استنلس استیل 316 یا فولادی با کتینگ داخلی ضد اسید و قلیا